Bruinvissen speuren, te land of te water

Nationaal Park Oosterschelde kent meerdere unieke aspecten. Eén daarvan is de beschikking over de beste plekken – van heel Europa – voor het spotten van de bruinvis. Zin om eropuit te gaan en een glimp van deze mooie zeezoogdieren op te vangen? Zorg dan dat je een dosis geduld en een speurdersneus bij je hebt, want deze kleinste walvisachtige piept vaak maar heel even boven water. Máár als het lukt wordt je geduld dubbel en dwars beloond. Het aangezicht van zo’n driehoekige vin in het stille Oosterscheldewater (want je spot de bruinvis het makkelijkst wanneer het wind en water stil is) blijft een bijzonder mooie ervaring. Wil je de kans op deze ervaring nog iets vergroten? Ga dan mee op een heuse natuurvaartocht.

Bruinvisvinnen in de Oosterschelde
Nationaal Park Oosterschelde - Studio Bruinvis
Foto: Antonette Spaan

Te water met natuurvaartochten

Soms met grote, soms met kleine, dan weer met snelle of met hele oude, bijna het gehele jaar door worden er met verschillende boten natuurvaartochten op de Oosterschelde georganiseerd om onder meer die bruinvis te spotten. Of je nu voor een tocht per zeilboot of tjalk kiest, er is altijd een enthousiaste natuurgids aan boord die je graag vertelt over wat er allemaal leeft en groeit in en aan de randen van het Oosterscheldewater.

Zo dik als de huid van een zeevarken

De bruinvis is de kleinste en meest voorkomende walvisachtige in de Noordzee. In de Oosterschelde leeft een stabiele populatie van ongeveer 60 dieren.

De naam bruinvis is eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend, ze zijn namelijk helemaal niet bruin. En het is ook geen vis. Vroeger werd echter alles wat er aan vis, met een grauwe kleur, in zee leefde bruin genoemd. Daarnaast drinken bruinviskalfjes net als mensen moedermelk, en dus zijn het (zee)zoogdieren. Heel lang geleden droeg de bruinvis zelfs een nog vreemdere naam, namelijk die van varkenvis of zeevarken. Deze naam hadden ze te danken aan hun dikke laag vet en de knorrende geluiden die ze produceren. Er werd destijds dan ook vaak gejaagd op de bruinvissen voor hun vet en vlees, ook in Nederland. Dit zie je aan de veel voorkomende achternaam Varkenvisser.

Nationaal Park Oosterschelde - Moederschip De Marjoes
Foto: Rederij Zeeland

Een gedeelde lekkernij

Bruinvissen zijn groot liefhebbers van ansjovis. En zij niet alleen... Is dit kleine visje voor jou ook een lekkernij én ga je graag nog een zeeavontuur aan? In mei en juni kun je opnieuw aan boord stappen voor een vaartocht naar de weervisserij. Een unieke kans om de eeuwenoude vismethode op de beroemde Bergse ansjovis van dichtbij mee te maken. De vissers gebruiken hier een zeer oude techniek waarbij de vis tijdens eb in ondiepe zeearmen of riviermondingen wordt gedreven. Dat is dus driedubbelop genieten: van een mooie oude ambacht, de prachtige natuur rondom én de smaak van verse ansjovis.

Start je avontuur op het moederschip ‘De Marjoes’, deze vertrekt vanuit de haven bij de Bergse Diepsluis in Tholen.

Te land luisteren vanaf de dijk

Aan de Oosterschelde vind je de enige plekken van Nederland waar je de bruinvissen vanaf het vaste land kunt zien. Het zijn zelfs de beste plekken van Europa. Voor het beste uitzicht trek je je wandelschoenen aan en beklim je de dijk in Burghsluis, Zierikzee, Wemeldinge, Colijnsplaat, Wissenkerke, die bij de Plompe Toren of het Goese Sas.

Laat je oren het werk doen

Om hun weg onder water te kunnen vinden en gemakkelijk vis te kunnen vangen, maken bruinvissen gebruik van sonar. Ze zenden klikgeluiden uit waarvan de echo hun de weg naar voedsel of andere obstakels leidt. Die klikgeluiden van de bruinvis zijn door mensen helaas niet waar te nemen, maar aan het einde van het havenhoofd in Zierikzee staat een informatiezuil waar je deze geluiden wél kunt horen. Een hydrofoon vangt de geluiden in zee op en zendt deze door naar de zuil. Wil je dus nog net iets meer in de huid van de bruinvis kruipen, bezoek dan zeker deze innovatieve zuil op Schouwen-Duiveland.

Bruinvissen speuren, te land of te water